Is het al tijd voor koffie? JA!
Over de hele wereld groeien wel 60 verschillende soorten koffie. Dat wil echter nog niet zeggen dat alle soorten koffie drinkbaar zijn. In totaal zijn de koffiebonen die drinkbaar zijn onder te verdelen in 3 soorten. Daarvan worden er maar 2 gebruikt voor consumptie. De Arabica en de Robusta.
De Coffea Robusta is een koffiesoort uit het geslacht Coffea. Samen met de Coffea Arabica, is dit de meest gedronken koffiesoort ter wereld.
De Coffea Robusta blijft groen van kleur en behoort tot de familie van Rubiaceae en genus Coffea.
De plant groeit op 600 meter boven het zeeniveau en kan goed tegen hitte en vocht. Dat maakt de plant zeer geschikt om te verbouwen in warme en tropische gebieden. De plant groeit voornamelijk in Zuid-Amerika. De boon die de Coffea Robusta is zo populair dat het maarliefst 33% van de hele koffiemarkt vertegenwoordigd.
Deze plant wordt verbouwd voor de rijke en intense smaken die uitermate geschikt zijn voor espresso. Het smaakprofiel van koffiebonen wordt beïnvloed door het cafeïne gehalte. Dat is bij de Robusta vrij hoog. Hoe hoger de koffieplant groeit hoe minder cafeïne er in de boon zit. De Arabica groeit een stuk hoger en bevat minder cafeïne. De Robusta heeft een goede weerstand en daarom ook een stevige smaak.
Arabica vertegenwoordigd het grootste gedeelte van de wereldwijde koffiemarkt met zo’n 70%. Deze koffieplanr groeit op grote hoogtes van gemiddeld 1500 boven het zeeniveau. Koffieplanten maken cafeïne aan om zichzelf te beschermen tegen ziektes en parasieten. Op grote hoogtes komen er minder parasieten voor en heeft de plant geen behoefte aan een hogere weerstand. Daarom is het cafeïnegehalte van de Arabica lager dan die van de Robusta.
De Coffea Arabica groeit voornamelijk in Midden-Afrika en Azië. De plant groeit in gebieden met een hoogte van 1500 meter boven zeeniveau. Er zijn meer dan 20 varianten van deze plant bekend. Dat heeft te maken met dat er kleine verschillen zijn in klimaat, hoogte, het cafeïnegehalte in de plant en de tijd van de Oogst.
Het smaakprofiel van de Arabica koffieboon komt je waarschijnlijk erg bekend voor zonder dat je het zelf weet. De meeste koffie die wij drinken is gemaakt met Arabica bonen. De smaak is iets zoeter, lichter en zachter dan de Robusta. De boon bevat meer oliën van zichzelf en dat kan er aan bijdragen dat de smaak van de koffie soms wat zurige tinten heeft. Veel mensen verkiezen Arabica koffie boven de Robusta omdat het cafeïnegehalte wat lager is en de smaak iets genuanceerder en verfijnder.
De mythe van het ontstaan van koffie luidt als volgt: De koffieboon werd ontdekt in de 10e of 11e eeuw. Koffiebonen zijn ontdekt door een schapenherder in Ethiopië. De schapenherder liep met zijn kudde door een veld waar de koffiebonen in de natuur groeide. Elke keer als hij hier met zijn schapen geweest was, werden de schapen erg druk en energiek! Hij vroeg zich af hoe dat toch steeds kwam en at zelf ook een paar van de sterk smakende zure besjes. Hij ontdekte dat hij energie kreeg van de bes en ging experimenteren met zijn ontdekking.
De herder haalde de boon uit de bes en liet er een paar drogen. Kauwen ging zo moeilijk en smaakte vies. Hij besloot er een paar de branden en te malen en vermengde het met water. Ja! Nu smaakt het prima! Vanaf dat moment zijn mensen koffie gaan drinken. In Ethiopië dronken mensen dus voor het eerst koffie. De origine van koffiebonen en koffie drinken is dus een Afrikaanse uitvinding.
In de 15e eeuw verspreidde het drinken van koffie zich uit naar Jemen, waar de plant ook in de natuur voorkwam. Een eeuw later in de 16e eeuw, dronk men overal in Arabië het zwarte goud en werd koffie een belangrijk handelsproduct in Egypte, Syrië en Turkije.
Koffie werd niet alleen gedronken in huis, maar werd ook een belangrijk onderdeel van de Aziatische cultuur. Er ontstonden koffiehuizen die ook wel “qahveh Khaneh” genoemd. In deze koffiehuizen kwamen mensen samen en vertelden men verhalen met elkaar. Er werd koffie gedronken en gesocialiseerd, spelletjes gespeeld en er werden zelfs optredens gegeven.
In de 17e eeuw importeerden Europa meer en meer koffiebonen uit Arabië. Koffie werd door sommige geliefd en door anderen gehaat. Het was nieuw voor Europeanen en sommige mensen noemden het een heidense bittere en duivelse drank. Toch nam de populariteit van koffie steeds meer toe. Het eerste koffiehuis in Europa werd in 1615 opgericht in Venetië. Langzaam verspreidde deze trend zich en in Amsterdam opende het eerste koffiehuis in het jaar 1663. Tegen die tijd waren er in Engeland al meer dan 300 koffiehuizen.
De vraag naar koffie nam enorm toe en aangezien Nederland midden in de gouden eeuwen zat, zagen Nederlanders er wel heil in om de koffiebonen te verbouwen in Indonesië. In Java ontstonden de eerste Nederlandse koffieplantages en er ontstond een succesvolle handel in het zwarte goud.
Ook de koffieplanten die in Amerika en Zuid-Amerika groeien hebben een Nederlands tintje. Zo gaf de Nederlandse burgemeester een koffieplantje cadeau aan koning Louis XIV van Frankrijk. Een stekje dat afkomstig is van die plant ging mee naar “de nieuwe wereld”. Gabriel de Clieu nam het stekje in het geheim mee naar Amerika. Op Martinique (een Caribisch eiland) werd het stekje geplant. Een paar jaar later stond Brazilië ermee vol. Ook de Fransen verdiende en fortuin met het koffieplantje dat gegroeid en geoogst was op Java.
Heb je interesse in koffie? Lees dan ook onze blog over wat je met je oude koffiebonen kunt doen.
